Alarmerende doodstrafcijfers: hoogste aantal executies in 25 jaar
In 2015 werden meer doodvonnissen voltrokken dan in de afgelopen kwart eeuw. Deze dramatische wereldwijde stijging van het aantal executies kwam grotendeels voor rekening van Iran, Pakistan en Saudi-Arabië. Dit blijkt uit de jaarlijkse doodstrafrapportage van Amnesty International.
- Dramatische stijging van het aantal executies wereldwijd – In de afgelopen 25 jaar registreerde Amnesty International niet zo’n hoog aantal voltrokken executies.
- Drie landen – Iran, Pakistan en Saudi-Arabië – zijn verantwoordelijk voor 89 procent van alle geregistreerde executies.
- Voor de eerste keer in de geschiedenis heeft de meerderheid van alle landen in de wereld de doodstraf afgeschaft voor alle misdrijven, nadat in 2015 nog eens vier landen de doodstraf afschaften.
Er werden in 2015 ten minste 1.634 mensen geëxecuteerd, 573 meer dan het jaar ervoor. Een stijging van 54 procent. In dit totaal is China niet meegerekend. Waarschijnlijk werden daar nog eens duizenden mensen geëxecuteerd, maar omdat doodstrafcijfers in China staatsgeheim zijn, kan niet worden vastgesteld om hoeveel executies het gaat. Eind 2015 wachtten wereldwijd nog 20.292 mensen in de dodencel op de voltrekking van hun vonnis, 198 meer dan in 2014. Het aantal landen waar doodvonnissen werden voltrokken, steeg licht, van 22 naar 25.
Stijging veroorzaakt door Iran, Pakistan en Saudi-Arabië
De wereldwijde stijging van executies werd vooral gevoed door drie landen, die samen verantwoordelijk zijn voor 89 procent van alle executies in 2015 (met uitzondering van China).
Iran voltrok in 2015 977 keer de doodstraf, ten opzichte van 743 het jaar ervoor, een stijging van 31 procent. Het waren vooral veroordelingen voor drugsgerelateerde misdrijven. Iran is ook één van ’s werelds laatste landen waar jeugdige delinquenten ter dood worden gebracht, een onmiskenbare schending van het internationaal recht. Het land executeerde in 2015 ten minste vier mensen die op het moment van hun misdrijf jonger dan 18 jaar waren.
Pakistan zette de door de staat gesanctioneerde moordpartij voort, nadat de regering het moratorium op civiele executies in december 2014 had opgeheven. Meer dan 320 mensen werden in 2015 naar de galg gestuurd, het hoogste aantal dat Amnesty ooit heeft geregistreerd in Pakistan.
In Saudi-Arabië steeg het aantal executies met 76 procent ten opzichte van 2014. Ten minste 158 veroordeelden werden geëxecuteerd. De meesten werden onthoofd, maar de autoriteiten maken ook gebruik van vuurpelotons. Soms worden de executies in het openbaar uitgevoerd en worden de lichamen publiekelijk tentoongesteld.
De top vijf beulen in de wereld in 2015 waren China, Iran, Pakistan, Saudi-Arabië en de Verenigde Staten- in die volgorde.
Verschillende landen, waaronder China, Iran en Saudi-Arabië, bleven mensen ter dood veroordelen voor misdaden zoals drugshandel, corruptie, ‘overspel’ en ‘godslastering’. Deze misdrijven voldoen niet aan de internationale wettelijke normen van de ‘ernstigste’, waarop het gebruik van de doodstraf moet worden beperkt op grond van het internationaal recht.
Jaar van extremen
Ondanks de opmerkelijke stijging van het aantal executies in 2015, is de algehele trend in de wereld nog steeds een richting volledige afschaffing van de doodstraf.
Vier landen hebben de doodstraf volledig uit hun wetgeving verwijderd – Fiji, Madagaskar, de Republiek Congo en Suriname. Mongolië heeft ook een wet aangenomen die de doodstraf opheft. Deze zal later in 2016 bekrachtigd worden.
Voor de eerste keer ooit, heeft een meerderheid van de landen in de wereld – 102 – de doodstraf volledig afgeschaft. In totaal zijn er 140 landen over de hele wereld die de doodstraf in wetgeving of praktijk hebben afgeschaft.
Bovendien kregen in 2015 aanmerkelijk minder mensen de doodstraf opgelegd: 1.998 mensen, zo’n 20 procent minder dan in 2014.
‘Wat de tegenslagen op korte termijn ook zijn, op de lange termijn is de trend nog steeds duidelijk: de wereld keert zich steeds meer tegen de doodstraf. De landen die de doodstraf nog steeds uitvoeren, moeten beseffen dat ze aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan. Zij moeten deze ultiem wrede en onmenselijke vorm van straf onmiddellijk opheffen’, zegt Salil Shetty, secretaris-generaal bij Amnesty International.
De doodstraf is een wrede en onmenselijke straf en tevens een schending van het recht op leven dat in artikel 3 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is vastgelegd. De doodstraf is zowel wreed als zinloos. Het is nooit bewezen dat de dreiging van de doodstraf afschrikwekkender is dan bijvoorbeeld het vooruitzicht op een langdurige gevangenisstraf. Bovendien is de doodstraf onherroepelijk: ze kan niet worden teruggedraaid wanneer een proces oneerlijk is geweest of de verkeerde persoon is veroordeeld.
