Actieplan femicide stelt psychisch geweld helaas niet expliciet strafbaar

Op 7 juni publiceerde het demissionaire kabinet het plan van aanpak ‘Stop Femicide!’. Aan femicide (vrouwenmoord) gaat vaak psychisch geweld (ook wel dwingende controle of intieme terreur) vooraf. Amnesty International vindt het een gemiste kans dat in het plan niet wordt overgegaan tot expliciete strafbaarstelling van psychisch geweld. Daarnaast worden er geen financiële middelen beschikbaar gesteld, waardoor ambitieuze plannen op papier niet waargemaakt kunnen worden in de praktijk.

Psychisch geweld wordt door deskundigen gezien als een stap die voorafgaat aan femicide. Bij psychisch geweld gaat het om een mix van controle uitoefenen, iemand isoleren van familie en vrienden, vernedering en bedreiging. Vaak worden deze zaken als losse incidenten beschouwd, en wordt het patroon van psychisch geweld niet herkend. Het kabinet deelt het standpunt dat in de praktijk te weinig vervolging plaatsvindt van psychisch geweld en dat dit moet verbeteren. Het kabinet richt zich echter op het vergroten van de kennis over psychisch geweld en op de mogelijkheden die het huidige strafrecht biedt, en niet op het expliciet strafbaar stellen van psychisch geweld.

‘Het is een gemiste kans dat in het plan niet wordt overgegaan tot expliciete strafbaarstelling van psychisch geweld,’ zegt Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty International Nederland. ‘Al meer dan 4 jaar roept de overheid dat het huidige strafrecht volstaat om psychisch geweld te vervolgen. In zaken van volwassenen kwam het al die jaren echter niet tot een veroordeling. Om het patroon van psychisch geweld beter te herkennen en bestraffen is juist het expliciet strafbaar stellen van groot belang.’  

Mensenrechtenschending

Amnesty International riep de Nederlandse overheid al eerder op om psychisch geweld expliciet strafbaar te stellen. ‘Geweld tegen vrouwen is een mensenrechtenschending en een vorm van discriminatie. Nederland doet helaas niet genoeg om deze vorm van mensenrechtenschendingen te voorkomen en te bestrijden,’ zegt Dagmar Oudshoorn.

Er zijn al verschillende wetenschappelijke onderzoeken naar strafbaarstelling uitgevoerd. Enkele zijn nog aan de gang. In het nieuwe actieplan wordt dit wederom herhaald. Het kabinet sluit aparte strafbaarstelling in de toekomst niet uit, maar wil eerst de onderzoeken afwachten die nog jaren gaan duren.     

Een plan zonder financiële middelen

De ministeries geven aan dat de inspanningen die staan beschreven in het plan van aanpak geheel gedekt kunnen worden door de bestaande budgetten voor de gehele aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling en voor het emancipatiebeleid. Specifiek voor femicide zou momenteel geen ruimte zijn voor extra financiële inzet. Dat wordt overgelaten aan het nieuwe kabinet. Amnesty International zet hier grote vraagtekens bij. ‘Doordat er geen financiële middelen beschikbaar worden gesteld kunnen de ambitieuze plannen op papier een dode letter worden in de praktijk,’ aldus Dagmar Oudshoorn.

Betrokken bij dit onderwerp?

Amnesty is benieuwd wat mensen weten over psychisch geweld. Vul check-it! in en je helpt ons enorm! Wil je op de hoogte blijven van dit onderwerp en Amnesty International in de toekomst actief helpen in de strijd tegen psychisch geweld? Meld je dan aan bij een van onze Gender Teams door het hele land.