13.000 mensen opgehangen in Saydnaya-gevangenis in Syrië

Tussen 2011 en 2015 vonden er in de Saydnaya-gevangenis bij Damascus iedere week massa-executies plaats. Daarbij zijn ongeveer 13.000 mensen opgehangen, concludeert Amnesty International in een vandaag verschenen rapport.

Het rapport Human slaughterhouse: Mass hangings and extermination at Saydnaya prison, Syria toont ook aan dat de Syrische overheid in de gevangenis bewust onmenselijke omstandigheden creëert door middel van marteling en het systematisch onthouden van eten, drinken, medicijnen en medische zorg. Als gevolg van deze wanpraktijken stierven grote aantallen mensen. De Syrische autoriteiten geven tot op het hoogste niveau hun goedkeuring aan de executies en wantoestanden in de gevangenis, die gekwalificeerd kunnen worden als oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.

Diepgaand onderzoek

Dit rapport is het resultaat van een diepgaand onderzoek, dat plaatsvond van december 2015 tot december 2016. Het onderzoek is mede gebaseerd op 84 getuigenissen van onder meer voormalige bewakers en leidinggevenden in de Saydnaya-gevangenis, gevangenen, rechters en advocaten, en nationale en internationale experts op het gebied van detentie in Syrië. Amnesty toonde in augustus 2016 in een eerder rapport aan dat er sinds het begin van de crisis in Syrië in 2011 meer dan 17000 mensen in gevangenissen zijn gestorven als gevolg van marteling en onmenselijke omstandigheden. In dat cijfer zijn de 13000 die stierven door ophangingen niet opgenomen.

Rol van de militaire rechtbank

Niet een van de gevangenen die worden opgehangen in de Saydnaya-gevangenis ontvangt deze gruwelijke straf na iets wat ook maar in de verste verte lijkt op een eerlijk proces. Een zogenaamde militaire rechtbank veroordeelt een gevangene in een procedure die spot met alle rechtsnormen en niet meer dan twee minuten in beslag neemt.

De rechter vraagt de gevangene om zijn naam te noemen en of hij een misdrijf heeft begaan. Dan veroordeelt hij de gevangene, ongeacht of diens antwoord ja of nee is. Deze rechtbank heeft geen relatie met de rechtspraak. Het is geen rechtbank.

Massa-ophangingen

De ophangingen in de Saydnaya-gevangenis vonden een of twee keer per week plaats, meestal op maandag en woensdag, midden in de nacht. Per keer werden tot 50 gevangenen geëxecuteerd. Degenen die werden opgehaald, werd verteld dat ze verplaatst zouden worden naar andere gevangenissen. In plaats daarvan werden ze meegenomen naar een cel in de kelder en in elkaar geslagen. Vervolgens werden ze naar een ander gebouw op het terrein gebracht, waar ze werden opgehangen. De hele tijd waren ze geblinddoekt. Ze wisten niet wanneer of hoe ze zouden sterven tot het moment dat de strop om hun nek werd gelegd.

Ze lieten ze daar 10 tot 15 minuten hangen. […] De jongeren stierven niet, omdat ze te licht waren. Assistenten van de officieren trokken hen naar beneden om hun nek te breken.

Beleid van uitroeiing Overlevenden uit Saydnaya gaven ook gruwelijk getuigenissen over het leven in de gevangenis. Er komt een beeld uit naar voren van een zorgvuldig geplande behandeling, die erop gericht is om mensen te vernederen, ziek te maken, te verhongeren en uiteindelijk te vermoorden. Amnesty leidt uit de getuigenissen af dat er sprake is van een bewust beleid van uitroeiing.

Veel gevangenen zeggen dat ze verkracht zijn of in sommige gevallen gedwongen werden andere gevangenen te verkrachten. Martelingen en slaag zijn gebruikelijke manieren om mensen te straffen en te vernederen, vaak leidend tot levenslange fysieke schade, invaliditeit of zelfs de dood. De vloeren van de cel zijn besmeurd met bloed en wondvocht. Iedere ochtend om 9 uur halen bewakers de doden van de voorgaande nacht op.

Op de afbeelding van 3 maart is een kleine begraafplaats te zien naast een militaire basis. In 2011 werd de begraafplaats ommuurd. Op het satellietbeeld van 18 september 2016 is te zien dat het aantal graven meer dan verdubbeld is. Beeld links: Google Earth © 2016 DigitalGlobe, Beeld rechts: © 2016 DigitalGlobe, Inc.

Oproep Amnesty International

Amnesty vindt dat de internationale gemeenschap, met name de VN Veiligheidsraad, onmiddellijk in actie moet komen. De VN-Veiligheidsraad moet een resolutie aannemen waarin de Syrische regering gemaand wordt haar gevangenissen open te stellen voor internationale inspecteurs. De VN-Mensenrechtencommissie moet direct een onafhankelijk onderzoek instellen. Degenen die verantwoordelijk zijn voor de afschuwelijke misdaden in de Saydnaya-gevangenis moeten vervolgd worden.

Meer weten

• Bekijk een uitgebreide 3D-reconstructie van de Saydnaya-gevangenis aan de getuigenissen van overlevenden. De reconstructie kwam tot stand door een samenwerking tussen Forensic Architecture