Rapport

  • Datum:

    6 januari 2012

10 Jaar Guantanamo: Een decennium van mensenrechtenschade

De onmacht van de Amerikaanse regering om de gevangenis op Guantanamo Bay te sluiten, leidt tot grote schade aan mensenrechten. Dat zegt Amnesty International bij de 10e verjaardag van het overbrengen van de eerste gevangenen naar deze beruchte gevangenis.

In het rapport ‘Guantanamo: een decennium van schade aan mensenrechten’, belicht Amnesty International de onrechtmatige behandeling van gevangenen op Guantanamo en beschrijft de organisatie het open blijven van de gevangenis als een voortgaande aanval op de rechten van de mens.

“Guantanamo is het symbool geworden van 10 jaar systematisch falen van de Verenigde Staten om mensenrechten te respecteren in haar reactie op de aanvallen van 9/11. De Amerikaanse regering heeft vanaf de eerste dag na 9/11 mensenrechten met voeten getreden. Nu we het elfde jaar van Guantanamo ingaan wordt dit falen voortgezet”, zegt Rob Freer, Amnesty International ‘ s Amerikadeskundige.

Belofte
Ondanks Obama’s belofte om op 22 Januari 2010 Guantanamo te sluiten, worden daar nog steeds 171 mannen vastgehouden. Ten minste 12 van hen zitten er op 11 januari 2012 al 10 jaar vast. Eén van hen zit een levenslange gevangenisstraf uit na veroordeling door een militaire commissie in 2008. Tegen geen van de andere 11 is een aanklacht ingediend.

De afgelopen jaren heeft de regering-Obama het beleid van een wereldwijde en voortdurende oorlog tegen het terrorisme van de regering-Bush gecontinueerd. De regering maakte in januari 2010 duidelijk dat 48 Guantanamo-gevangenen niet vervolgd maar ook niet vrijgelaten zullen worden. Zij blijven voor onbepaalde tijd in militaire detentie, zonder aanklacht en zonder proces. Onder de gevangenen die nog steeds vastgehouden worden zijn mensen die door de Verenigde Staten onderworpen zijn aan marteling en gedwongen verdwijning, voordat zij overgebracht werden naar Guantanamo. De Verenigde Staten heeft niet of nauwelijks rekenschap afgelegd voor dit programma van geheime detenties, hoewel er daarbij sprake is misdrijven onder internationaal recht.

Binyam Mohamed
De in Ethiopië geboren en in het Verenigd Koninkrijk woonachtige Binyam Mohamed werd op 9 april 2002 in Pakistan gearresteerd. Ruim 2 jaar later op 19 september 2004 werd hij naar Guantanamo Bay overgebracht. In de tussentijd zat hij gevangen in Marokko en in de door de CIA beheerde ‘Dark Prison’ in Kabul, Afghanistan. In zowel Pakistan, Marokko als Afghanistan is hij gemarteld. In Februari 2009 kwam hij vrij, maar de regering verzet zich tegen pogingen van Binyam Mohamed om via de Amerikaanse rechter rechtsherstel te krijgen.

In 10 jaar tijd is slechts een van de 779 gevangenen overgebracht naar de Verenigde Staten om berecht te worden door een federale rechtbank. Anderen hebben oneerlijke processen gekregen voor militaire commissies. De Amerikaanse regering heeft momenteel het voornemen de doodstraf te eisen tegen 6 gevangenen in zaken die dienen voor een militaire commissie.

De regering-Obama geeft de schuld voor het openhouden van Guantanamo aan het Amerikaanse Congres. “Volgens internationaal recht mogen het nationale recht en de politiek niet gebruikt worden om onder verdragsverplichtingen uit te komen. Internationaal recht vraagt om oplossingen, niet om uitvluchten”, zegt Rob Freer.

Actie
Door middel van een internationale actie vraagt Amnesty International president Obama om de 171 resterende gevangenen op Guantanamo te berechten of vrij te laten, de militaire commissies te ontmantelen, huidige of voormalige Amerikaanse overheidsfunctionarissen die betrokken zijn bij misdrijven onder internationaal recht, zoals martelingen en gedwongen verdwijningen, te berechten en om slachtoffers van mensenrechtenschendingen te compenseren.