50 jaar Amnesty in Nederland

Op 14 april 1968, zeven jaar na de oprichtingsvergadering van Amnesty International en vier jaar nadat Amnesty een raadgevende status kreeg bij de Verenigde Naties, werd de Nederlandse afdeling van Amnesty International opgericht. Zij groeide uit tot een van de grootste Amnesty-afdelingen ter wereld.

50 jaar zijn inmiddels verstreken. 50 jaar waarin Amnesty zich stevig wortelde in de Nederlandse samenleving. Met 250 lokale groepen, honderdduizenden activisten en ruim 250.000 leden is Amnesty een vereniging met een aanzienlijke invloed: op zowel lokaal, nationaal als internationaal niveau.

Hoogte- en dieptepunten

In 50 jaar hebben we gezien hoe de mensenrechten hoogte- en dieptepunten kennen. 50 jaar van apartheid, decembermoorden, Iraanse revolutie, Tiananmen, oorlog in Joegoslavië, genocide in Rwanda, War on Terror, Videla, Pinochet, Mugabe, Poetin, Erdogan en Duterte. 50 jaar van politieke moorden en verdwijningen. Maar ook 50 jaar waarin Amnesty voor elkaar wist te krijgen dat marteling werd erkend en bestreden.

Jaren waarin steeds meer landen de doodstraf afschaften. Jaren waarin Amnesty met succes lobbyde voor een Internationaal Strafhof, voor een Wapenhandelverdrag. En 50 jaren waarin honderdduizenden mensen hun levens zagen verbeteren nadat Amnesty voor hen in actie kwam; in 2016 alleen al kwamen meer dan 650 mensen na Amnesty-acties vrij.

Spraakmakend

Die acties zijn regelmatig spraakmakend: de vier uur televisie van ‘Een gebaar voor Amnesty’ in 1983 en de handtekeningenactie rondom de 50ste verjaardag van de Universele Verklaring in 1998, die met wereldwijd meer dan 13 miljoen handtekeningen het Guinness Book of Records haalde.

Maar ook de advertentie ‘Thank you for flying CIA’ naar aanleiding van geheime gevangenissen in Europa, het grootse Amsterdamse onthaal voor Poetin in 2013 en acties voor bootvluchtelingen in 2015 en 2016 met de oproep ‘Leaders of Europe, it’s not the polls you should worry about. It’s the history books’. Ze deden veel stof opwaaien.

Vechtlust

Mensenrechten bevinden zich momenteel in zwaar weer. Er zijn meer vluchtelingen dan ooit sinds de Tweede Wereldoorlog. Mensenrechtenverdedigers over de hele wereld wordt het werk steeds moeilijker gemaakt. En ook in ons eigen land lijkt – bijna ongemerkt – het draagvlak voor mensenrechten steeds minder vanzelfsprekend. Maar dankzij onze vechtlust blijven we op steeds nieuwe manieren doen wat we al 50 jaar als geen ander kunnen: een vuist maken tegen onrecht. Als we onze krachten bundelen, hebben onze acties impact. Net zolang, totdat de wereld rechtvaardig is. Amnesty is de afgelopen 50 jaar expert geworden in volharding.