Wraak
Sociale media‚ de mogelijkheid en het verlangen – de mogelijkheid alleen is nooit genoeg – om foto’s te nemen en filmpjes te maken van seksuele handelingen hebben geleid tot het fenomeen wraakporno. Wraak was een betrekkelijk subtiele aangelegenheid. Zoals een inmiddels overleden schrijver mij vertelde: als je was verlaten door je vriendin ging je met een nieuw meisje voor de deur van de ex staan zoenen. Het is een variant op de wijze gedachte dat een goed leven de beste wraak is. Maar als dat leven echt goed zou zijn‚ hoef je niet te gaan staan zoenen voor de deur van de ex.
Wraakporno gaat een stap verder‚ vandaar dat de minister van Veiligheid en Justitie de wet wil aanscherpen zodat wraakporno civielrechtelijk en strafrechtelijk beter kan worden aangepakt. Daaraan moet worden toegevoegd dat veel mensen zichzelf beschadigen via sociale media; daarvoor hebben ze geen wraakzuchtige ex nodig. Aan de ene kant wordt het strafrecht meer en meer ingezet als een instrument dat de behoefte aan wraak‚ genoegdoening voor slachtoffers of nabestaanden van slachtoffers‚ moet stillen. Aan de andere kant wordt datzelfde strafrecht ingezet om te voorkomen dat mensen die zich gekrenkt voelen op betrekkelijk onschuldig wijze – fysiek geweld komt er niet aan te pas – hun gram halen.
Ik wil wraakporno niet goedpraten‚ hooguit stel ik nogmaals vast dat wraak zelf een problematisch concept is en dat het strafrecht zo min mogelijk misbruikt moet worden om de behoefte aan wraak te stillen. Mag de gekrenkte minnaar wel een verhaal publiceren waarin seksuele handelingen met de ex worden beschreven? Het hoogste Duitse gerechtshof heeft vrij recentelijk een boek van de Duitse schrijver Maxim Biller verboden omdat de privacy van zijn ex en haar moeder zou zijn geschonden.
Een vonnis dat uitnodigt tot een discussie over de juridische grenzen van literatuur. Mij lijkt de stap naar de rechter een paardenmiddel voor alle betrokkenen. In veel gevallen is negeren het beste. Vroeger stuurde de afgewezen persoon brieven‚ foto’s – ook naaktfoto’s – verscheurd terug aan de ex die hem of haar had verlaten. Tegenwoordig worden ze op internet gezet. De les lijkt mij dat je niet al te veel filmpjes van seksuele handelingen moet maken.
Ook is het verstandig‚ zelfs als je verliefd bent‚ in te schatten hoe jouw geliefde zal reageren op terugslag. De behoefte aan wraak zal door verscherping van het strafrecht niet verdwijnen‚ en het beschavingsproces kan justitie evenmin versnellen. Berusting‚ beheersing en melancholie moeten door onderwijzers en opvoeders worden aangemoedigd en aan taalbeheersing zou ook iets mogen worden gedaan. De boze brief is een wraakmiddel bij uitstek. Wie verbaal sterk is‚ heeft geen wraakporno nodig.
