Vrijheidsstrijder uit Belarus, maar niet een met een smetteloos blazoen

22 juli 2020 – Een wachtende vrouw, in haar hand een wat stijf boeket van lelies – in het christendom het symbool van onschuld. De vrouw, Olga, heeft gehoord dat haar man, Paval Sieviaryniec, vrijgelaten wordt. Twee uur later geeft ze het op, en tijdens het schrijven van dit stuk, eind maart 2021, zit hij nog steeds opgesloten in de gevangenis aan de Akrestsinstraat in Minsk, Belarus. 

In de nacht van 13 op 14 augustus, bijna een maand nadat Olga hier stond, horen mensen ’s nachts op straat hoe de gevangenen afgeranseld worden. Ze schreeuwen van pijn, en sommigen roepen om genade. Wat er toen is gebeurd met Paval is onbekend, wel verklaarden zijn mede-gevangenen en Olga dat hij slecht wordt behandeld, zijn advocaat niet mag zien, en soms tien dagen in isolatie zit opgesloten in zijn cel. 

Homofobie

Paval Sieviaryniec is een vrijheidsstrijder, maar niet een met een smetteloos blazoen. De politiek activist en een van de leiders van de christen-democratische partij werd opgepakt toen hij op 7 juni 2020 voor de verkiezingen handtekeningen verzamelde voor een tegenkandidaat van president Loekasjenko, ‘Europa’s laatste dictator’. Amnesty noemt Paval, die al meer dan een decennium zijn strijd voert, een ‘gewetensgevangene’ – een predikaat dat hij ook kreeg in 2011 toen hij veroordeeld werd tot drie jaar gevangenisstraf, ook toen rond de verkiezingen in een protest tegen president, die al sinds 1994 aan de macht is in Belarus.   

Maar er is ook een andere kant: Sieviaryniec heeft regelmatig homofobe uitlatingen gedaan en vindt dat ‘homo’s behandeld moeten worden’. Ook steunde hij in 2019 een wet om ‘lhbti-propaganda strafbaar te stellen’. Voor de jury van de Sacharovprijs voor de vrijheid van denken reden om zijn nominatie in te trekken.  

De Belarussische lhbti-activist Nick Antipov, die deze zaak aankaartte, verklaarde wel: ‘Iedereen kan slachtoffer worden van het Belarussische regime, of je nu homofoob bent of een gewoon persoon’. Over de Sacharovprijs zei Antipov: ‘Hij verdient twee prijzen, die voor vrijheid, maar ook voor de grootse homofoob in Belarus.’