Vijf cultuurtips voor de koude wintermaanden

De redactie van Wordt Vervolgd leest, luistert en kijkt heel wat af. Dit zijn de aanraders van deze winter.

Gevlucht langs gorilla’s

Ze is nog maar een tiener, maar ze heeft meer meegemaakt dan de meeste volwassenen in Nederland zich kunnen voorstellen. Samrawit was pas 8 jaar oud, toen ze besloot zonder ouders (!) uit haar thuisland Eritrea te vluchten. In Alles komt goed laat ze haar 10-jarige zusje Muqat de moeilijkste momenten uit haar vlucht naspelen in de Nederlandse natuur. Ze instrueert Muqat hoe zij vanuit een rivierbedding een zandheuvel op moet klimmen, draait zich dan naar de camera toe en zegt: ‘Maar ik was toen echt bang. Er zaten gorilla’s achter mij.’ Hartverscheurend is het om te zien hoe ze een eigen plek in Nederland zoekt, wat ze allemaal met zich meedraagt en hoe alleen ze zich soms voelt. ‘Ik ben bruin. En sommige mensen zijn bang voor bruine mensen, dat weet ik wel.’ Uiteindelijk glimlacht ze altijd weer. ‘Vandaag was een slechte dag. Kan morgen wel goed zijn!’

Positief klimaatactivisme

We leven in een nieuw tijdperk, stelt klimaatfilosoof Chris Julien in het boekje Alledaags activisme: het klimaattijdperk. Dat is een constatering waar je bezorgd, angstig of razend van kunt worden, maar Julien probeert die gevoelens om te buigen in iets positiefs. Activisme is nu onontbeerlijk – niet ingrijpen en toekijken is eigenlijk veel radicaler, stelt de filosoof. En om verandering in gang te zetten hoef je niks ‘groots’ te doen. Het alledaagse biedt al genoeg aanknopingspunten. ‘Elke actie die ons maar een millimeter van het huidige desastreuze pad af brengt, is er een die toekomst maakt.’

Een bus vol Palestijnse kinderen

Soms kun je een groot verhaal alleen begrijpen als je het kleine verhaal kent. In het Pullitzer-prijswinnende non-fictieboek Een dag in het leven van Abed Salama wordt het levensverhaal van Abed een venster op de geschiedenis van Israël en Palestina. Op een dag in 2012 verongelukt een bus vol Palestijnse schoolkinderen vlak bij Jeruzalem, op een gevaarlijke weg die onder controle van Israël staat maar die alleen door Palestijnen gebruikt wordt. Israëlische hulpdiensten zijn vlakbij, maar laten lang op zich wachten. Omstanders redden zo veel mogelijk kinderen uit het brandende voertuig. De Amerikaans-Joodse schrijver Nathan Thrall portretteert de radeloze Abed, die niet weet naar welk ziekenhuis ze zijn 5-jarige zoon Milad hebben gebracht. Daarbij brengt hij feilloos in kaart hoe de Israëlische bezetting van het gebied ervoor zorgde dat de hulp voor veel van de Palestijnse kinderen niet op tijd kwam.

Aan de wand

Je zou ze eigenlijk het liefst even willen aanraken, de wandkleden van Małgorzata Mirga-Tas. Ze zijn groot, kleurrijk en gemaakt van allerlei verschillende stukken vaak hergebruikt textiel. Door bijvoorbeeld glanzende stoffen te gebruiken of kleinere lapjes op een bepaalde manier te stikken, ontstaat er diepte in de gedetailleerde voorstellingen. Zo maakt Mirga-Tas niet alleen prachtige, verhalende wandtapijten over migratie en kolonialisme, maar zoekt ze ook naar een nieuwe beeldtaal om te vertellen over de Roma, de gemeenschap waarvan de Poolse kunstenaar zelf ook deel uitmaakt. In haar solo-expositie in museum Bonnefanten in Maastricht is onder meer haar wandvullende werk Re-enchanting the World te zien, dat ze maakte voor de Biënnale van Venetië (2022). In het Stedelijk Museum Amsterdam hangt Out of Egypt (2021), een werk dat volledig gemaakt is van stoffen die ze kreeg van mensen uit de Roma-gemeenschap.

Lezersaanbieding:

Naar het strijdtoneel

Vol woede zat schrijver Tommy Wieringa op de bank op het moment dat Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel. Een gevoel van machteloosheid overviel hem. Dat sloeg om in daadkracht toen zijn vriend en collega-schrijver Jaap Scholten met stichting Protect Ukraine hulpgoederen naar het front ging brengen. Zonder te aarzelen besloot Wieringa mee te gaan. ‘Inmiddels zit ik er tot over mijn oren in’, vertelde Wieringa deze zomer in Wordt Vervolgd.

Vijf keer reisde Wieringa naar Oekraïne om spullen te leveren. In zijn nieuwe boek Konvooi neemt hij de lezer mee naar dorpen waar luchtalarmen klinken, nachten in schuilkelders, eindeloze steppes, ingestorte bruggen en stille begraafplaatsen. Hij schetst een beeld van de mens in oorlog en van een land dat telkens weer een strijdtoneel is. Aan het front verzamelt hij verhalen van wanhoop en heldenmoed, en laat hij zien hoe de geschiedenis voortleeft in het heden.

We geven vijf exemplaren weg van Konvooi (Uitgeverij De Bezige Bij). Mail naar wordtvervolg[at]amnesty.nl met uw adres en als subject ‘Het front’.

Deze lezersaanbieding is beschreven door Merel Zuidhof.