Turkse activist strijdt na zijn vrijlating gewoon verder

Ömer Faruk Gergerlioğlu zat begin dit jaar drie maanden in een Turkse cel. Hij strijdt nu weer verder voor alle burgers die na de mislukte staatsgreep van 2016 werden ontslagen en gevangengezet.

Ömer Faruk Gergerlioğlu wist dat hem geen makkelijke taak te wachten stond toen hij in 2018 voor de pro-Koerdische oppositiepartij HDP verkozen werd in het Turkse parlement. De rechtsstaat was na de mislukte coup van 15 juli 2016, waarbij delen van het Turkse leger er in een gewelddadige nacht niet in slaagden de macht over te nemen, uitgekleed en gepolitiseerd. HDP-politici werden door het hele land vastgezet en vervolgd.

Gergerlioğlu kreeg als uitgesproken parlementslid en mensenrechtenverdediger met alle mogelijke soorten tegenwerking te maken: van langdurige intimidatie tot fysiek geweld.

In februari 2021 werd Gerger-lioğlu veroordeeld tot tweeënhalf jaar gevangenisstraf voor een re-tweet uit 2016 over vredesonderhandelingen tussen de PKK en de Turkse staat, waarin opgeroepen werd tot vrede. Nadat een maand later zijn parlementaire immuniteit geschrapt werd, lag de weg vrij om hem achter de tralies te zetten voor ‘propaganda van een terroristische organisatie’.

Ontslagen en gevangengezet

Gergerlioğlu zet zich met name in voor de tienduizenden burgers die na de mislukte staatsgreep van 2016 massaal per decreet werden ontslagen en gevangengezet. Aanklagers beschuldigden de mensen meestal van betrokkenheid bij de Gülen-beweging die de Turkse regering verantwoordelijk houdt voor de mislukte coup en als een terroristische organisatie ziet.

In januari 2017 werd Gergerlioğlu per decreet ontslagen door een staatsziekenhuis in Izmit, waar hij werkte als arts. Via internet vernam hij dat hij niet langer welkom was vanwege een onderzoek dat liep naar zijn retweet. Na zijn ontslag ging hij werken bij een mensenrechtenorganisatie en vervolgens leidden zijn principes hem naar de functie van volksvertegenwoordiger. Onvermoeibaar pleit hij in die rol voor de rechten van burgers wier levens van de ene op de andere dag in bureaucratische nachtmerries veranderden.

Noodgedwongen doet Gergerlio-ğlu zijn publieke werk vooral via zijn eigen sociale-mediakanalen, want in de media komen zijn partij en de thema’s die hij aankaart simpelweg niet aan bod. Naast zijn principiële houding is ook Gergerlioğlu’s politieke achtergrond de zittende macht een doorn in het oog: hij komt uit eigen gelederen. In 2011 was hij nog kandidaat-parlementslid voor de regerende AKP, maar hij werd niet verkozen en brak met de partij.

10 duizend stappen

Zijn tijd in de gevangenis probeerde Gergerlioğlu zo nuttig mogelijk te besteden. In drie maanden tijd las hij 32 boeken, probeerde hij dagelijks 10 duizend stappen te lopen in zijn cel en luisterde hij naar vogels op de binnenplaats. Door die routine en zijn dagelijkse correspondenties hield hij het er uit. Ook het solidariteitsprotest buiten de gevangenismuren, waarbij nota bene zijn zoon Salih gevangen werd gezet, gaf hem energie.

Begin juli zorgde een uitspraak van het Constitutioneel Hof, dat stelde dat Gergerlioğlu’s rechten waren geschonden, ervoor dat hij vrijkwam en zijn parlementszetel weer kon innemen. Dat zijn motivatie om te strijden tegen onrecht ook na zijn tijd tussen vier muren onaangetast was, bleek bij zijn vrijlating op 7 juli. ‘Waar waren we gebleven’, tweette hij met een smiley. Zoon Salih, inmiddels ook weer vrij, reed zijn vader de nacht in – naar huis