De politie zou de ‘VAR’ moeten omarmen
Sociale media, hackers en algoritmes: tech-journalist Gerard Janssen legt in deze rubriek uit waar het botst met mensenrechten. Wat hebben de politie en de VAR met elkaar te maken?
Een jaar of vijf bestaat nu in het profvoetbal de VAR, oftewel de Video Assistant Referee. Scheidsrechters kunnen beslissingen sindsdien beoordelen met behulp van videobeelden.
Weinig mensen zullen hebben voorzien hoeveel onduidelijkheid er blijft bestaan als je vanuit alle mogelijke cameraposities kunt laten zien wat er gebeurd is.
Zelfs eenvoudige ‘feiten’ als een uitbal, of een doelpunt, blijven soms discutabel. Raakt de bal nog de lijn of niet? Nog ingewikkelder is het bij intenties. Probeerde de voetballer de bal te raken, of de speler?
Gorilla in beeld
Het is interessant hoe mensen in dezelfde beelden verschillende dingen zien. De meeste mensen zullen het filmpje kennen van de mensen die ballen naar elkaar overgooien, terwijl er een gorilla door het beeld loopt.
Toch zijn er ook situaties waarin iedere voetbalcommentator hetzelfde ziet. Als een speler opzettelijk een elleboog in het gezicht van een andere speler plant, is vrijwel iedereen het eens: dat is een rode kaart.
In 2015 werd Facebook LIVE geïntroduceerd, bedoeld om real time gebeurtenissen te kunnen streamen naar volgers. Tijdens demonstraties worden agenten nu gevolgd door mensen die mobiele telefoons in de lucht houden.
Coronademonstraties
Het gevolg is dat er nu rond de demonstraties tegen de coronamaatregelen tientallen filmpjes circuleren, waaronder die van agenten die demonstranten met een wapenstok in het gezicht slaan, of van politiehonden die demonstranten naar de grond sleuren. Ook verschijnen er filmpjes van ‘schwalbes’, mensen die net doen of ze door een politieauto geraakt worden. Ook heeft de politie last van doxing, het publiceren van persoonsgegevens om iemand in verlegenheid te brengen.
De beelden hebben veel invloed op het politiewerk. Bij de politie werken nu mensen die sociale media monitoren, zodat ze snel kunnen reageren op dergelijke beelden. Vaak is de boodschap dat de beelden niet ‘het hele verhaal’ laten zien, bijvoorbeeld ‘wat er aan het geweld voorafging’. Ook wijzen ze erop hoe intimiderend het doxen is.
De politie wil het liefste af van al die filmpjes. Daarom wordt er gewerkt aan een wet waarin het verboden wordt om ‘identificerende persoonsgegevens te verspreiden of ter beschikking te stellen’. Een filmpje waarop een politieagent in beeld is, is een persoonsgegeven.
Verbetering normen
Maar misschien moet de politie de filmpjes juist omarmen. Israëlische psychologen deden onderzoek naar de VAR. Ze concluderen dat de VAR ‘een verbetering mogelijk maakt van de professionele normen van de sport, het publieke imago en prestige en vooral de morele normen’.
Het aanzien van de scheidsrechter als bewaker van de ‘morele standaarden’ is volgens het onderzoek gestegen in de voetbalsport. Een oordeel op basis van beeldmateriaal wordt meer vertrouwd dan een oordeel zonder beeldmateriaal, zo schrijven de onderzoekers, en dat vertrouwen slaat volgens hen terug op de scheidsrechter en het morele besef van de spelers.
Een verschil tussen voetballers en politieagenten is natuurlijk wel het salaris. Een goede prof, die bestand is tegen provocaties en onder druk zijn beheersing niet verliest, verdient veel waardering, zowel persoonlijk als financieel.
