Spook

Een jaar geleden schreef ik hier dat het spook van het neonationalisme door Europa waart. Dat is correct‚ dat spook waart nog steeds door het oude continent‚ maar we hebben het spook intussen beter leren kennen. We kunnen het specificeren.

Misschien moeten we het spook een andere naam geven dan neonationalisme. Een jaar geleden konden slechts weinigen bevroeden dat Donald Trump president zou worden van de VS. Dat in Syrië een pax Russia zou worden afgedwongen was toen ook nog niet duidelijk.

Eén ding is zeker: het spook dient de belangen van Poetins Rusland. Daarmee is niet gezegd dat het spook volledig door Rusland wordt gemanipuleerd. Op het moment dat ik dit schrijf is het nog onduidelijk hoe waarheidsgetrouw het rapport van de voormalige medewerker van de Britse geheime dienst Christopher Steele is‚ waarin onder andere wordt gesteld dat Trump gechanteerd kan worden door de Russen. Zeker is dat de activiteiten van het spook positieve gevolgen hebben voor Poetin.

Wat het spook wil‚ is steeds duidelijker. Voor zover daar een jaar geleden nog twijfel over kon bestaan: het spook wil de bestaande naoorlogse orde vernietigen. Wat daarvoor in de plaats dient te komen is onduidelijk. Ik voorspel: chaos‚ destructie‚ handelsconflicten en op langere termijn gewapende conflicten op plekken waar die ondenkbaar leken. Ongeveer zoals Trump Obamacare wil ontmantelen zonder dat duidelijk is wat daarvoor in de plaats dient te komen.

De liefde voor de EU is op zijn best lauw‚ terwijl de haat ertegen heet is

Zeer ter linkerzijde van het politieke spectrum krijgt het spook steun van idealisten die menen dat de onvolmaakte bestaande orde ontmanteld dient te worden door iets wat beter is. Wat zij niet begrijpen‚ is dat zij het extreemrechtse spook helpen en dat wat ervoor in de plaats zal komen geen verbetering maar een verslechtering zal zijn. Dat is de overeenkomst met de Weimarrepubliek. Nee‚ de jaren tien van deze eeuw zijn niet de jaren dertig van de twintigste eeuw‚ er marcheert geen Sturmabteilung door Europese en Amerikaanse steden‚ Trump is veel‚ maar geen Hitler. De overeenkomst is dat de onvolmaakte Weimarrepubliek van twee kanten werd aangevallen‚ van links en van rechts‚ en dat het midden niet genoeg van die republiek hield om hem in leven te houden.

Iets soortgelijks zien wij nu gebeuren met de EU en indirect daarmee met de gehele naoorlogse orde. De liefde voor de EU en de naoorlogse orde is op zijn best lauw‚ terwijl de haat ertegen heet is. Ironisch genoeg worden de verdedigers van die orde‚ die menen dat het verdwijnen van die orde catastrofale gevolgen zal hebben‚ voor ‘linkse Gutmenschen’ uitgemaakt. Terwijl de reflex mij eerder mild conservatief lijkt.

De vraag is: kan het ‘midden’ zich mobiliseren en genoeg krachten verzamelen om de bestaande orde‚ waarvan de EU deel uitmaakt‚ te verdedigen tegen het destructieve spook en zijn handlangers aan beide kanten van het politieke spectrum?

Wordt Vervolgd, februari 2017