Solidariteit – column van Linda Bilal
‘EU (Save the Bees).’ Dat was de titel van de petitie die ik in 2013 thuis in Oost-Aleppo ontving. De meeste huizen in mijn buurt waren vervallen of verwoest. Voortdurend vielen er vatbommen en iedereen verwachtte een chemische aanval van Assads regeringsleger.
Maar het leven ging door.
Ik maakte voor mezelf een kop hete thee en dacht na over de petitie. We vragen u om pesticiden van neonicotinoïden onmiddellijk te verbieden vanwege hun dodelijk effect op bijen. De ondergang van bijenkolonies is een ramp en vormt een reële bedreiging voor ons voedsel. Als u onmiddellijk preventieve maatregelen neemt, kunnen we het uitsterven van de honingbij mogelijk voorkomen, stond er.
Ik strekte mijn benen en liet mijn hoofd tegen de muur rusten. Ik dacht aan de verbazingwekkende levens die bijen hebben en vroeg me af of EU-bijen anders zijn dan die van ons. Was ik zelf maar een bij, bedacht ik. Misschien dat de wereld dan wel van mij zou horen.
‘Red de bij’, stond op de petitie. Ik vroeg me af of EU-bijen anders zijn dan Syrische bijen
Bijna twee jaar later ontvluchtte ik de Syrische oorlog en kwam ik uiteindelijk terecht in Nederland. Afgelopen 10 december (Internationale Mensenrechtendag) deed ik mee aan Amnesty’s Write for Rights-campagne voor vrouwelijke gewetensgevangenen van over de hele wereld. Met Syrische vrienden schreef ik berichten op gekleurde kaarten, versierd met vlinders en postzegels.
Destijds toonde ik me in Aleppo eveneens solidair. Ik tekende de petitie voor het beschermen van de bij. ‘Solidariteit betekent dat je een deel van de wereld bent’, vertelde mijn vriend Mohammed Arab me toen we in 2004 deelnamen aan een protest van techniekstudenten van de Universiteit van Aleppo. We protesteerden tegen de afschaffing van een wet die de regering verplicht de studenten na het afstuderen een baan te garanderen. Tijdens het protest fluisterde ik tegen Mohammed: ‘Jij bent dokter en ik ben journalist, wat doen we hier tussen deze ingenieurs?’ Lachend antwoordde hij met zijn diepe stem: ‘In deze autoritaire eenrichtingsstaat, is solidariteit je enige kans op overleven. Anders verander je in een onverschillig nummer zonder mening.’
Een jaar later veranderde Mohammed alsnog in een nummer. Hij werd opgepakt. Na zijn vrijlating toonde hij zich in het begin van de Syrische revolutie van 2011 solidair met de artsen. Opnieuw veranderde hij in een getal. Deze keer met een onbekend lot – nog altijd weten we niet hoe het met hem gaat.
Leven onder een autoritair regime betekent dat je elke minuut moet proberen te leven. Mijn grootmoeder zei altijd: ‘We willen gewoon onze mand terug, desnoods zonder druiven.’ Dit oude gezegde betekent dat we elke dag doorgaan in de hoop te overleven. Zoals de bijen die de neonicotinoïdenpesticiden overleefden – mede dankzij de campagne Save the Bees.
