Reports From Other Continents: wereldwijd de rol van muziek in levens zien

Muziek is helend en muziek verbindt. Dat klinkt misschien platgeslagen, maar is helemaal van toepassing op de korte docu’s van Reports From Other Continents.

Van de Nepalese punkrock-scene en de strijd tegen zowel het patriarchaat als het kastensysteem, tot de kracht van traditionele dansritmes voor het verwerken van trauma’s in Oost-Congo: de films van Reports verbeelden van binnenuit de verschillende rollen die muziek kan spelen in de levens van mensen van over de hele wereld. Het platform ontstond vanuit het Le Guess Who Festival dat jaarlijks in Utrecht plaatsvindt en dat zich onderscheidt van andere grote muziekfestivals door een podium te bieden aan muziek en culturen die ondervertegenwoordigd zijn.  

Creative Director en medeop-richter van het festival, Bob van Heur, wil de focus in de Nederlandse muziekwereld op een klein aantal, vooral westerse landen doorbreken. ‘Maar’, benadrukt hij, ‘niet onder de noemer wereldmuziek.’ Tussen westerse en niet-westerse muziek wil hij geen onderscheid maken. Toen tijdens de eerste lockdown in 2020 duidelijk werd dat het festival niet, zoals gepland, live in Utrecht door kon gaan, was online gaan volgens Van Heur de enige logische stap. Het Le Guess Who-team benaderde wereldwijd makers. Zo kwamen de eerste ‘reports’ tot stand met dezelfde beginselen die het festival hanteert.  

The Sparrow of Sudan

Een van de tientallen reportages die inmiddels zijn gemaakt, gaat over Ensaf Fathi, ofwel ‘The Sparrow of Sudan’. Deze kleurrijk geklede, sprankelende Sudanese zangeres wordt in een negen minuten durende film gevolgd op haar reis door Sudan. Fathi verdiept zich in de culturen, talen, klederdracht, muzikale genres en ritmes die op haar pad komen en weet met haar zang te verbinden in een door conflicten verdeeld land. Indrukwekkend is het beeld van de zingende Fathi op een klein podium tussen een menigte uitbundig klappende mannen. Fathi legt uit dat in de gesloten Beja-cultuur in Oost-Sudan vrouwen niet geacht worden te zingen, maar dat de mensen haar, na een aantal maanden met ze te hebben samengeleefd, hebben omarmd.

Zo eerlijk mogelijk beeld

Opvallend is dat de films erg uiteenlopen in productiekwaliteit. Dat komt, legt Van Heur uit, doordat zowel professionele als niet-professionele filmmakers de kans krijgen om met een klein budget hun verhaal te maken. ‘Wat mij betreft mogen het ook iPhone-opnames zijn, als die de situatie weergeven zoals die is. Het belangrijkste is dat de films een zo eerlijk mogelijk beeld geven van het land en de muziekscene in kwestie.’ Met als gevolg dat je als kijker naar onverwachte plekken wordt gebracht: van de kleine, donkere ruimtes vol hossende punkers in Nepal, de ‘heksenkampen’ in Ghana, een onafhankelijke muziekclub in Amman, tot de woonkamer van een Libanese rapper en nog veel meer.  

Het uit noodzaak geboren platform zal ruimte blijven bieden aan makers wereldwijd, ook nu het Le Guess Who Festival in november weer live plaats zal vinden. Het bereik van de reports beperkt zich niet tot Nederland: inmiddels weten mensen uit al meer dan 135 verschillende landen het platform te vinden. Iets dat met een festival op locatie toch moeilijker is om voor elkaar te krijgen. De reports hebben een geheel eigen waarde, ook omdat ze, anders dan wanneer je naar een optreden kijkt, de context tonen van waaruit muziek van over de hele wereld ontstaat. Volgens Van Heur tonen de films aan hoe muziek meer kan zijn dan iets waar je een kaartje voor koopt om – ook niet onbelangrijk – een avond lekker op te dansen: ‘Je ziet dat muziek mensen juist in moeilijke omstandigheden kan helpen om hoop te houden voor het leven.’ 

Reports From Other Continents
Te zien op het Youtube-kanaal Reports From Other Continents. Vanaf september via het platform van Le Guess Who: COSMOS