De Filipijnse Reina Mae Nasino verloor haar baby in gevangenschap. Nu is ze vrij

De handen van Reina Mae Nasino zijn nu vrij om waxinelichtjes aan te steken, haar tranen te drogen en witte bloemen te plaatsen op het graf van haar dochtertje. Voor het eerst, na de dood van haar baby die in 2020, drie maanden oud, overleed aan een longontsteking. Gescheiden van haar jonge moeder die toen al bijna een jaar achter de tralies zat.

Het is een schril contrast met de beelden van de begrafenis van de baby die grote ophef veroorzaakten. Geboeid, volledig verpakt in covid-kleding en omringd door zwaarbewapende bewakers moest Nasino afscheid nemen. Baby River lag voor haar in een wit kistje met roze slofjes en een keramieken konijntje. Met haar geboeide handen en dubbele plastic beschermingsbrillen kon Nasino niet eens haar tranen afvegen.

‘Wreed en mensonterend’

De beelden staan wellicht in nog schriller contrast met de handgranaat, het pistool, het geweer en de munitie die gevonden zouden zijn in het kantoor van de hulporganisatie waarvoor Nasino werkte. Ze was een maand zwanger toen ze in het najaar van 2019 samen met twee anderen werd gearresteerd op verdenking van verboden wapenbezit. Maar die wapens waren daar volgens Nasino en mensenrechtenadvocaten met opzet geplaatst door de politie.

De weigering van Nasino’s verzoek tot een driedaags verlof voor de begrafenis van haar dochtertje laat ook de onrechtvaardigheid van het gevangenissysteem zien, zeggen mensenrechtenadvocaten. Zo kreeg ex-presidente Gloria Macapagal-Arroyo, veroordeeld voor corruptie, wel meerdere malen dagenlang verlof. ‘Wreed en mensonterend’, stelt Cristina Palabay van een Filipijnse mensenrechtenorganisatie tegen de Los Angeles Times. ‘Dit komt doordat activisten als Nasino door de staat als vijanden of terroristen worden bestempeld.’

Gevonden in een rivier

Nasino woonde in een van de arme buitenwijken ten noorden van Manila en werkte voor Kadamay, een activistische beweging van en voor de arme stedelijke bevolking. Zo organiseerde Kadamay in 2017 een grote kraak door arme families van leegstaande huizen die bedoeld waren voor soldaten en agenten. De actie was een protest tegen de massale sloop van woningen en de ondermaatse volkshuisvesting. De leden van de beweging waren ‘anarchisten’, voor wie Rodrigo Duterte ‘geen genade’ zou hebben, zo verklaarde de Filipijnse oud-president in reactie op de kraakactie. Onder diens hardhandige bewind werden regelmatig mensenrechtenactivisten, journalisten en vakbondsleden vermoord.

Ook Kadamay werd slachtoffer. Zo werd eind mei 2020 de leider van de organisatie, Carlito Badion, dood gevonden in een rivier. Hij had al meerdere doodsbedreigingen ontvangen, naar verluidt van veiligheidstroepen van het regime. Zijn dood kwam toen er een nieuwe ‘antiterrorismewet’ in de maak was. En ruim een halfjaar na de arrestatie van Nasino en haar twee mede-arrestanten Alma Moran and Ram Bautista.

Afgelopen december, drie jaar later, kwamen ze op last van de rechter voorlopig vrij. Nog altijd willen ze hun onschuld bewijzen, zo liet Nasino in een persconferentie weten. En nog belangrijker: ‘Gerechtigheid voor Baby River’.