Pr-campagne – hoofdredactioneel door Arend Hulshof

De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman bezocht in maart dit jaar Londen. Op advies van westerse pr-bureaus liet hij door de hele stad billboards ophangen met zijn portret. ‘Hij brengt verandering in Saudi-Arabië’, stond erbij.

Het is bewonderenswaardig hoe Bin Salman zijn imago in het Westen weet op te bouwen. BBC-verslaggevers vroegen op straat aan verschillende Londenaren wat ze van de reclamecampagne vonden. Het leverde positieve reacties op over de kroonprins die toch maar zijn nek uitstak voor een beter Saudi-Arabië.

In een land waar kruisiging, onthoofding en het afhakken van handen niet ongewoon zijn, wordt iedere kleine verbetering kennelijk al snel als een forse stap voorwaarts gezien. Met name de opheffing van het autorijverbod voor vrouwen deze zomer leverde Bin Salman veel lof op. Eenvoudig was het niet om die afschaffing in te voeren, zegt de Saudische ambassadeur in Den Haag op  pagina 22 van dit nummer. Veel Saudi’s vreesden volgens hem vooraf voor ongelukken als vrouwen achter het stuur zouden kruipen. Toch zette de kroonprins door.

In een land waar kruisiging niet ongewoon is, lijken kleine hervormingen al snel forse stappen vooruit

Hoe goed zijn imago ook zijn mag, de repressie is onder het bewind van de kroonprins alleen maar toegenomen. Zo’n beetje elke Saudische dissident zit inmiddels achter de tralies, zonder enige vorm van proces.

En zelfs Saudi’s die niet als dissident bekendstaan, moeten vervolging vrezen. Journalist Jamal Khashoggi, die begin oktober bij een bezoek aan het Saudische consulaat in Istanbul werd gedood, was helemaal niet zo kritisch op de autoriteiten van zijn land. In 2015 verdedigde hij tegenover de NOS nog de vele executies in Saudi-Arabië. Nadat Khashoggi de hervormingen van de kroonprins later ‘nep’ had genoemd, werd het hem vorig jaar toch te heet onder de voeten en ontvluchtte hij het land.

Aanvankelijk zei Bin Salman begin oktober stellig dat er in het consulaat niets was gebeurd. Khashoggi zou het pand ‘na een paar minuten of een uur’ veilig hebben verlaten. Maar na internationale druk en een onderzoek door de Turkse autoriteiten (die stelden dat Khashoggi in het consulaat door een Saudisch doodseskader in stukken is gehakt) leken de Saudi’s daarop terug te komen.

Terwijl ik dit schrijf is nog niet duidelijk wat hun verklaring is voor het verdwijnen van Khashoggi. Maar ze geven het verhaal vast een sluwe draai en ik voorspel u dat de kroonprins binnenkort met een extra stevige pr-campagne komt om alle imagoschade weg te poetsen. Vraag is hoe lang het Westen daarin blijft trappen.

Wordt Vervolgd, nov. 2018