Eduard Nazarski: dat sommige landen een EU-toppositie lijken te kunnen dwarsbomen is alarmerend
De Poolse Monika Frąckowiak nam vorig jaar zomer deel aan een pleitwedstrijd op een openluchtfestival. Ze wilde als rechter, in toga, laten hoe de rechtsgang werkt. Maanden later klaagde de Tuchtraad haar aan voor ‘belediging van de waardigheid van de rechter’. Toen die klacht ongegrond bleek, zei de Tuchtraad dat deze rechter laks was in haar werk. Zelf kon ze aantonen dat ze haar zaken, veel talrijker dan die van collega’s, onmogelijk op tijd kon afhandelen. Maar, zei
ze tegen Amnesty, hoop op een eerlijke behandeling had ze niet. De Tuchtraad die de rechters beoordeelt, is in handen van politici. Net als andere rechtsorganen.
Voor het rapport over Polen Free Courts Free People interviewde Amnesty rechters en aanklagers. Het beeld is ontluisterend. Het Constitutioneel Hof is nu gevuld met vrienden van de regering, de hoogste rechters worden voortijdig ontslagen als ‘pensioenmaatregel’, de president verleent naar believen gratie in nog lopende zaken. En rechters die daarover klagen bij Europese instellingen kunnen een reprimande verwachten.
Alarmerend is dat die landen een EU-toppositie voor Timmermans lijken te kunnen dwarsbomen
Eind 2017 heeft de Europese Commissie artikel 7 van het EU-verdrag ‘geactiveerd’ omdat Polen het onderscheid tussen regering en justitie laat varen. Onder artikel 7 kan een EU-lidstaat uiteindelijk het stemrecht worden ontnomen. ‘Na jaren dialoog kunnen we niet anders concluderen dan dat de rechtsstaat in Polen groot gevaar loopt’, zei EU-commissaris Frans Timmermans. Waarop de Poolse minister van Justitie terugwierp: ‘Ik zou de heer Timmermans graag vragen of de normen die hij wil verdedigen, de normen zijn die die stelende rechters en criminelen beschermen?’ En hij zei erbij dat de hoogste rechter van de EU een ‘clown’ is.
Vooralsnog komt de Poolse regering ermee weg. In de EU wordt ze gesteund door de Hongaarse regering. Alarmerend is dat die landen een EU-toppositie voor Timmermans lijken te kunnen dwarsbomen. Het Europees Parlement zou dat kunnen corrigeren. Alleen democratie kan de rechtsstaat overheid houden.
