Komen nieuwjaarswensen uit?

De wensen van ons, Syriërs, komen er meestal gebroken uit. Alsof we ons zorgen maken dat we in de gaten gehouden worden. We spreken ze terughoudend uit, vermijden fouten en draaien om woorden heen om ze niet overdreven te laten klinken.

2022 diende zich aan en de nieuwjaarsvieringen verliepen zo vredig als ik had gehoopt. Ik zorgde ervoor dat ik alle groeten die ik ontving digitaal en fysiek beantwoordde. Ik moest lachen om de geestige wensen. Maar bij de wensen die van vrienden en familie in Syrië kwamen, stond ik perplex. Want hoe kun je blije groeten sturen naar degenen die daar zijn achtergebleven, of iemand die in een tent woont een jaar vol vreugde en vrede wensen?

Daar, in Syrië en de kampen, is de grondslag van het dagelijks leven veranderd. Dromen hebben er geen plaats. Hoop heeft een andere achtergrond en inhoud gekregen bij Syriërs die de dood hebben overleefd, en die nog steeds proberen te overleven.

Op 31 december 2021, toen de klok middernacht sloeg in Syrië, sms’te ik mijn vriendin Safa, die in Assads Aleppo woont, en wenste haar een jaar met succes en dromen die uitkomen. Ze reageerde de volgende ochtend, toen ze een kort moment elektriciteit en internetverbinding had. Ze zei dat haar grootste successen het verkrijgen van een pot methaangas voor haar bejaarde ouders en 200 liter diesel voor verwarming zouden zijn. In de hoop de winter te overleven. Mijn hart zonk mij in de schoenen toen ik haar tekst las.

Nieuwjaarswensen verschillen afhankelijk van waar we wonen. Voor mijn vriend Redha die in Turkije woont, wenste ik dat hij eindelijk zijn officiële verblijfsvergunning krijgt. Wat Nora die in Egypte woont betreft, haar tekst voor mij was formeel. Nora vroeg me expliciet om politieke onderwerpen te vermijden als we via de telefoon praten, want de Egyptische autoriteiten houden alles in de gaten. Ook mijn broer die in de VAE woont, stuur ik geen wensen over terugkeren naar Syrië of de val van Bashar Assad. De recente trend van de VAE is om de regering van Assad te steunen.

Bij mijn vriendin Iman worstel ik. Ze verkreeg jaren geleden het Franse staatsburgerschap, maar verliet vervolgens haar Franse leven en ging in een vluchtelingenkamp aan de Syrisch-Turkse grens wonen. Dat deed ze om er analfabete vrouwen te leren lezen en schrijven. In mijn tekst aan haar benadrukte ik hoe goed ik dat van haar vind en hoezeer ik haar werk respecteer, maar ik slaagde er niet in om haar persoonlijke wensen te sturen. Want ik vraag me af: heeft ze spijt van haar beslissing en wil ze het harde leven van de kampen diep in haar hart verlaten en terugkeren naar Frankrijk? Of hoopt ze dat uiteindelijk vrede en sereniteit zegevieren over dat donkere deel van de wereld?

Mijn doel is dat mijn wensen pijn aanraken, genezing oproepen en ter ore komen van degenen die deze wensen kunnen doen uitkomen.