Niet bereid tot oorlog

De oorlog in Oekraïne is nu een paar maanden bezig en er zijn een paar voorlopige conclusies te trekken. 

Poetin heeft de NAVO weer relevant gemaakt en ervoor gezorgd dat spreken over uitbreiding van de EU niet langer politieke zelfmoord is. Voorlopig althans. 

De Zeitenwende waarover bondskanselier Scholz sprak, 100 miljard extra voor de Bundeswehr, werd door sommige journalisten verwelkomd als een afscheid van het naoorlogse Duitse pacifisme. De Zeitenwende is een cosmetische operatie. Duitslands herbewapening begon in de jaren vijftig onder Adenauer, minus kernwapens – die bleven netjes in Amerikaanse handen. En Duitsland is een van de grootste wapenexporteurs ter wereld. De Bundeswehr zal niet het leger zijn geweest dat een economische grootmacht als Duitsland zich wenst, maar dat komt misschien ook doordat bepaalde eenheden van dat leger geïnfiltreerd waren door rechts-radicale revolutionairen, zoals The New York Times in 2020 rapporteerde. 

Sinds Trump is duidelijk geworden dat Europa niet altijd bouwen kan op Amerika, maar dat betekent nog niet dat Europa nu zijn eigen oorlogen gaat uitvechten, Zeitenwende of geen Zeitenwende. Oorlogen uitvechten bestaat bij de gratie van de bereidheid eigen en andermans bloed te vergieten. 

Sneuvelen is buitengewoon onprettig en verminkt worden is evenmin een feest

Rusland is bereid eigen en andermans bloed te vergieten. Dat is een traditie daar. Ik geloof niet dat in West-Europa die bereidheid bestaat. Dat men niet bereid is te sneuvelen voor Kiev mag duidelijk zijn, en ik begrijp dat uitstekend, sneuvelen is buitengewoon onprettig en verminkt worden is evenmin een feest. 

Maar ook als men een Amsterdammer zou vragen, ‘bent u bereid te sterven voor Deventer?’ kan ik me goed voorstellen dat het antwoord zal luiden: ‘Deze week komt dat even heel slecht uit.’ 

Daarmee is niet gezegd dat het Westen verweekt zou zijn – hoewel welvaart en verwendheid hand in hand gaan – wel dat de ontnuchtering van twee zinloze wereldoorlogen diep in het West-Europese DNA is gaan zitten. Zinloze wereldoorlogen met ongekende slachtpartijen. 

Poetin heeft weinig tot geen interesse in een oorlog met de NAVO. Had hij dat wel gehad dan had hij genoeg excuses kunnen verzinnen om te escaleren. Het feit dat westerse hoogwaardigheids-bekleders tijdens de oorlog ongestoord Kiev konden bezoeken wijst op enige coördinatie tussen Rusland en het Westen. Deze coördinatie verkleint de kans op ongelukken (een nucleair conflict) en is prijzenswaardig. 

Wapenfabrikanten zijn de grote winnaars van deze oorlog, maar daaraan moeten vooral geen samenzweringstheorieën worden verbonden. 

Rusland begaat oorlogsmisdaden in Oekraïne, maar beging die al (en vermoedelijk op grotere schaal) in Syrië en Tsjetsjenië en toen werd Poetin nog gezien als een vriend van het Westen. Omdat de slachtoffers veelal moslim waren? 

Misschien is olie uit Saudi-Arabië te verkiezen boven gas uit Rusland. Daar liggen eerder geopolitieke strategische belangen aan ten grondslag dan moraal. 

Hypocrisie is onvermijdelijk, men mag er echter naar streven een bewuste, goedgeïnformeerde hypocriet te zijn.