Stilletjes vrijgelaten, in de nasleep van de pandemie

De Chinese burgerjournalist en covid-klokkenluider Fang Bin kwam na drie jaar gevangenschap vrij.

‘Iedereen moet proberen om de waarheid te verspreiden. Deze Wuhan-griep is zowel een natuurramp als een door de mens veroorzaakt probleem.’ Deze woorden sprak de Chinese klokkenluider Fang Bin op zijn YouTube-kanaal. De Chinese burgerjournalist werd drie jaar gevangengezet en kwam op 30 april vrij.  

Fang trekt internationale aandacht als hij tijdens de coronapandemie een video plaatst waarop hij een stapel van acht lijken telt in een bus voor een ziekenhuis in Wuhan. Diezelfde avond maakt hij een andere video van hoe politieagenten op dat moment zijn huis binnendringen om hem mee te nemen, zogenaamd voor medisch onderzoek. ‘Mijn temperatuur is normaal. Ik breng niemand in gevaar’, zegt hij tegen ze voordat ze zich een weg naar binnen banen.  

Vlak voor zijn verdwijning plaatst hij een video met de woorden, ‘Mensen kom in opstand! Geef de macht van de regering terug aan het volk.’ Daarna valt zijn account stil. Hij wordt tijdens een geheim proces veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf wegens ‘ruzie zoeken en problemen uitlokken’.

Censuurmachine

Critici beschuldigen de Chinese overheid van een gebrek aan transparantie tijdens de coronacrisis. Chinese autoriteiten probeerden de informatiestroom naar de buitenwereld strikt te controleren, door verslaggeving te belemmeren en klokkenluiders als Fang Bin te arresteren.  

De vrijlating van Bin gebeurde stilletjes en zonder aankondiging, nu China probeert de pandemie achter zich te laten. Jaren van slopende lockdowns eisten een enorme tol, maar ook het abrupte einde van de strenge regels eind 2022 leidde tot een verwoestende Covid-golf in het druk bevolkte China waar niemand de kans had gekregen immuniteit op te bouwen. In februari verklaarden de hoogste leiders van de Chinese Communistische Partij een ‘beslissende overwinning’ op Covid, met (volgens hen) het laagste sterftecijfer ter wereld.  

China’s snelle en effectieve censuurmachine betekent dat de video’s en verslagen van mensen als Fang Bin waarschijnlijk uit het geheugen zullen verdwijnen, als dat nog niet gebeurd is.