Ja! – column van Linda Bilal
In de kerstvakantie heb ik veel bezoek over de vloer gehad. Het waren Syrische vrienden uit Nederland, Duitsland, Zwitserland en Frankrijk. Want ‘Syriër’ is tegenwoordig synoniem aan vluchteling, en dus zijn al mijn vrienden en familie verspreid over de hele wereld gelabeld ‘vluchteling’.
Twee weken lang kookten mijn partner en ik voor onze gasten, deden de afwas, maakten het huis schoon en bereidden ons voor om nieuwe gasten te ontvangen. Wat hebben we gelachen met onze vrienden. We haalden herinneringen op, mooie en verdrietige, allemaal verbonden met ons vaderland Syrië.
Tot ik ’s nachts wakker werd van de kramp in mijn nek en schouders. Had ik maar geen ja moeten zeggen tegen iedereen die langs wilde komen.
Ik werd ’s nachts wakker van de kramp in mijn nek. Had ik maar geen ja moeten zeggen tegen al die gasten
In Syrië zijn we opgegroeid met het zeggen van ‘ja’. Als kind hoorde je te gehoorzamen en ook bij volwassenen wordt het gezien als een goede eigenschap. Ja is bijna een magisch woord in Syrië: het maakt je tot een lief en warm persoon. We zijn opgevoed met de last van ja tot de lading ervan te zwaar werd.
Ja is het woord dat we moesten opschrijven bij de herverkiezing van de president. Dat je tegen je baas op het werk moet zeggen, zelfs als je het niet met hem of haar eens bent. Het is het magische en enige woord dat je nodig hebt in de omgang met je ouders, grootouders en de rest van de hele familie.
Ook in de rest van ons dagelijks leven hebben we nooit de betekenis ervan in twijfel getrokken. We blijven gewoon ja herhalen en lijden aan de gevolgen. Ik werk al zoveel jaren als journalist en om het hoofd boven water te houden, heb ik het ja-zeggen tot kunst verheven. In mijn beginjaren heb ik in opdracht van mijn redacteur tientallen artikelen geschreven die zonder mijn naam werden gepubliceerd.
Ja is een woord dat we automatisch gebruiken zonder de algemene voorwaarden te lezen. Net als met het installeren van software of het gebruiken van online diensten gaan we akkoord voordat we zelfs maar naar de onderkant van de algemene voorwaarden zijn gescrold. Ja wint altijd!
‘Nee’ daarentegen is een buitenaards en onwelkom woord. Een verkeerd signaal. Eigenlijk zijn we bang voor het woord nee en voor de gevolgen ervan.
Maar nu 2019 begint, zal ik de gouden kans grijpen om de algemene voorwaarden eerst te lezen voor ik die bevestig. Als mensen me een verzoek doen, zal ik eerst een afweging maken voordat ik besluit of ik er wel of geen gehoor aan geef. In Nederland heb ik geleerd dat nee niet altijd een te hoge prijs heeft. En ik wil niet nog meer jaren verliezen, alleen maar doordat ik niets anders dan ja durfde te zeggen.
