‘In de geschiedenis schrijven de winnaars de verhalen’
Tula was de leider van de grootste slavenopstand in de geschiedenis van de Nederlandse Antillen. In de muzikale voorstelling Tula & Juliet verweeft toneelmaker Izaline Calister het verhaal van haar betovergrootmoeder Juliet met dat van Tula.
Zo’n tweeduizend tot slaaf gemaakten marcheerden in 1795 onder aanvoering van Tula naar de gouverneur in Willemstad om hun verzet tegen de onmenselijke omstandigheden op de plantages te uiten. De vonk die de opstand ontstak, was het gerucht over de bevrijding van tot slaaf gemaakten op Haïti. Tula zag dit als een kans om ook op Curaçao voor vrijheid te vechten. Hij werd gevangengenomen en op brute wijze gemarteld en geëxecuteerd. Toch veroorzaakte zijn opstand wezenlijke verandering, want het dwong de Nederlandse autoriteiten om de behandeling van slaven te verbeteren om verdere opstanden te voorkomen.
Pas veel later, in 1863, zou Nederland de slavernij officieel afschaffen. Maar de nalatenschap van Tula leefde voort, zij het grotendeels in de schaduw.
In de voorstelling Tula & Juliet verweeft toneelmaker Izaline Calister het verhaal van Tula met dat van haar betovergrootmoeder Juliet. Juliet leefde zestig jaar na Tula. In de voorstelling reflecteert ze samen met Tula op de tijd waarin ze leeft en wat er is veranderd sinds Tula’s opstand.
Calister: ‘Wat ik eigenlijk wil laten zien met die voorstelling is dat het helemaal niet zo ver weg is. Mijn vader is opgegroeid met zijn oma, en zij is gewoon de dochter van Juliet die dus nog de afschaffing van de slavernij heeft meegemaakt.’
Orale overleveringen
Om haar eigen dochter een completer beeld te geven van waar ze vandaan komt, dook Calister in haar familiegeschiedenis. ‘De Antilliaanse cultuur is opgebouwd uit orale overleveringen via verhalen en muziek. Ik had het geluk dat mijn vader het fantastisch vond om ons bij het kampvuur mooie verhalen te vertellen over die tijd. Veel van die verhalen en liedjes hebben zoveel indruk gemaakt op mij als klein meisje, dat ik als volwassene ben gaan zoeken naar de oorsprong ervan’, vertelt ze. ‘Ik was toen vaak te klein om te weten wat mij nou precies raakte. Soms herinnerde ik me alleen flarden van een verhaal of stukjes melodie die mijn vader zong. Toen ik ouder was ging ik op zoek naar het verhaal over Juliet omdat ik wilde weten waarom het me zo raakte.’
Hoewel Tula in 2010 werd uitgeroepen tot nationale held van Curaçao, werd zijn bijdrage aan de emancipatie van de zwarte bevolking lang verzwegen door de Nederlandse machthebbers. Calister, die zelf opgroeide op het eiland, vertelt: ‘Ook op Curaçao bestond er veel onwetendheid over verhalen zoals die van Tula, deels omdat we op school Nederlandse geschiedenisboeken gebruikten.’
Met haar voorstelling wil ze bijdragen aan eerherstel voor deze verzetsheld. Het beeld van Tula werd een lange tijd alleen ingevuld door wat het koloniale leger over hem had geschreven. ‘Er is ons wijsgemaakt dat Tula een agressief beest was dat erop uit was om alle witte mensen op Curaçao te doden’, zegt Calister. ‘In werkelijkheid was hij een intelligente en eloquente leider. In de geschiedenis schrijven de winnaars de verhalen en daarom moeten wij ze nu herschrijven. Ik doe dat zoals ik kan, in liedjes, in voorstellingen, in verhalen.’
