Hoezo een realistisch Ruslandbeleid?
Het is tijd voor een fundamentele herziening van Nederlands buitenlandbeleid, vindt Amnesty-directeur Dagmar Oudshoorn. ‘Voor miljoenen Oekraïners is het te laat, maar laten we de volgende crisis alsjeblieft zien te voorkomen, door mensenrechten voorop te stellen.’
Het inktzwarte drama in Oekraïne kent één lichtpuntje: de enorme golf van steun die door Europa gaat. Zowel regeringen als burgers doen wat ze kunnen om Oekraïners te helpen. Met demonstraties (zelfs van dappere mensen in Rusland en Belarus, die daarvoor zware consequenties moeten dragen), donaties, transporten van hulpgoederen. En door vluchtelingen met open armen te ontvangen. Toch verliest ook dat lichtpuntje aan glans als je denkt aan al die vluchtelingen uit andere landen die niet zo’n warm onthaal krijgen. Ik word verdrietig als ik uitspraken hoor dat ‘dit om een beschaafd land gaat’ of, erger, dat we andere vluchtelingen uit Nederland zouden moeten verwijderen ten faveure van deze groep. Blijkbaar kennen we gradaties toe aan menselijk leed. Dat is harteloos en kortzichtig. Van deze oorlog zouden we moeten leren: als we er niet voor zorgen dat de mensenrechten gelden voor iedereen, pluk je daar op de lange termijn de zure vruchten van.
Decennialang keken we toe hoe in Rusland de mensenrechten steeds verder werden ingeperkt. Amnesty drong aan op een buitenlandbeleid waarin mensenrechten centraal staan. We werden daarom soft en naïef genoemd; een ‘realistisch’ beleid bestond uit handeldrijven, deals sluiten, vriendschapsjaren organiseren en vooral in dialoog blijven. We zien nu waar dat beleid ons heeft gebracht. Het is tijd voor een fundamentele herziening ervan. We moeten toe naar een buitenlandbeleid waarbij mensenrechten onze keuzes bepalen. Zo’n beleid is daadwerkelijk realistisch, consequent, menselijk en draagt ook nog eens écht bij aan rechtszekerheid voor bedrijven.
Weg met handeldrijven, deals sluiten en in dialoog blijven
Voor de miljoenen Oekraïners is het te laat. Als Amnesty doen we wat we kunnen: bewijs verzamelen van mensenrechtenschendingen, zodat de verantwoordelijken kunnen worden berecht. Om bescherming vragen voor alle mensen die Oekraïne ontvluchten of dat proberen te doen. Steun bieden aan onze directe collega’s en andere mensenrechtenverdedigers in Oekraïne en Rusland, die nu zwaar onder vuur liggen. En de internationale gemeenschap oproepen om de Russische agressie te stoppen en de verantwoordelijken te berechten. Maar laten we de volgende crisis alsjeblieft zien te voorkomen, door mensenrechten voorop te stellen.
