Groeten uit… Afghanistan

…waar YouTube verboden, maar educatief verantwoorde sluipweggetjes biedt.

‘Al drie jaar ga ik niet meer naar school’, vertelt Khadija Amir (21) aan de telefoon. In de provincie Nangarhar, in het oosten van Afghanistan, had ze nog één jaar te gaan op de middelbare school, toen de Taliban de macht overnam in augustus 2021. Kort daarna werd onderwijs verboden voor meisjes ouder dan 12 jaar. Een diploma halen zat er voor haar niet meer in. ‘Sindsdien zit ik hele dagen thuis.’

Toch is er een sluipweg voor meiden om onderwijs te volgen: online, of via radio- en televisie-uitzendingen. De 34-jarige Mahbooba Akbar, die voor de machtsovername door de Taliban wiskundedocent was op een school in Kandahar, runt het YouTube-kanaal Math with Mahbooba Akbar. Meer dan 2.600 abonnees volgen haar lessen.

Online les

Ook al is sinds augustus 2024 in verschillende Afghaanse provincies een verbod op deze online lessen van kracht is gegaan, blijft Akbar regelmatig video’s plaatsen. Het zijn lessen wiskunde, wetenschap, geometrie en statistiek, die zo’n tien tot vijftien minuten duren. ‘Ik wil dat meisjes en vrouwen toegang blijven hebben tot onderwijs, zodat ze niet analfabeet blijven’, zegt Akbar vastberaden aan de telefoon. ‘Van de meisjes en hun families hoor ik dat ze erg blij zijn met mijn werk.’

Toch is zelfs online onderwijs niet voor iedereen in Afghanistan toegankelijk. Mobiele telefoons en computers zijn duur en internetverbindingen zijn vaak slecht. Khadija Amir kan het zich om die reden niet veroorloven om veel online onderwijs te volgen. Daarbij heeft ze niet al te veel illusies over de toekomst. ‘Soms vraag ik me af hoe nuttig het is, als we daarna toch geen beroep kunnen uitoefenen.’ Volgens Amir is er maar één oplossing: ‘De overheid moet zowel onderwijs als werk opnieuw toegankelijk maken voor iedereen!’