De bak in voor het op satirische wijze aanzetten van militairen tot desertie

Paing Phyo Min zat in de gevangenis in Myanmar omdat hij op satirische wijze militairen zou hebben aangezet tot desertie. Na bijna twee jaar is hij door een generaal pardon vrijgekomen.

In april 2019 geeft Peacock Generation een Thangyat-optreden in Myanmar. Thangyat is een oude Myanmarese volkskunst. De combinatie van muziek, dans en poëzie lijkt op slam poetry. Het is een manier om op satirische wijze kritiek te leveren op politiek, machthebbers en het leger. Tijdens het optreden in april dragen de Peacocks zelf ook legerkostuums. Ze spotten met het leger en zingen dat de generaals van de junta naar het Internationaal Strafhof moeten worden gestuurd. Het leger kan er niet om lachen en zeven leden van de groep worden opgepakt.

Taylor Swift

Een van deze opgepakte leden van Peacock Generation is Paing Phyo Min (24), hij staat ook bekend als De Yay. Phyo Min studeert geologie in Yangon, in zijn vrije tijd speelt hij gitaar en is fan van Taylor Swift.

Omdat de groep op verschillende plekken heeft opgetreden, worden ze op verschillende locaties aangeklaagd. Slechts een van hen wordt vrijgesproken, samen met de vijf anderen wordt Phyo Min in oktober en november 2019 meerdere keren veroordeeld voor het ‘aanzetten tot desertie van militairen’ met hun optredens. Daarnaast worden ze veroordeeld voor online laster, omdat zij beelden van de optredens online hebben gezet. Uiteindelijk krijgen ze celstraffen tussen de twee en zes jaar. Paing Phyo Min krijgt zes jaar cel.

Symbool van de democratie

Voor Phyo Min is Thangyat een symbool van de democratie in Myanmar: ‘Met deze kunstvorm kunnen we uitdrukken wat wij en het publiek willen.’ De poëziegroep heeft als doel de democratie te bevorderen: ‘Het leger ondermijnt de transitie naar een democratie in Myanmar’, zegt de jonge satiricus. ‘We mogen dan in de gevangenis zitten, maar dat weerhoudt ons er niet van onze mening te blijven uiten.’

In Myanmar worden critici van het leger hard aangepakt. In een brief die Peacock Generation-leden Paing Ye Thu en Zawar Lwin vanuit de gevangenis schrijven, staat dat ze wisten dat het leger op de hak nemen niet zonder gevolgen is. In plaats van voorzichtig te zijn deden ze het tegenovergestelde: ‘We besloten nog kritischer te zijn met onze teksten bij optredens.’

Teksten gecontroleerd

Thangyat werd in 1989 door het leger verboden en werd pas in 2013 weer toegestaan. Ook als de partij van Aung San Suu Kyi, de National League for Democracy (NLD), regeert, zijn Thangyat-kunstenaars niet vrij om te zeggen wat ze willen. Als ze op podia willen optreden, moeten de teksten eerst worden gecontroleerd door de regering. Om deze censuur te omzeilen gaven Paing Phyo Min en de Peacock Generation hun optredens op straat.

Op 17 april is Paing Phyo Min met twee anderen vrijgelaten. De rest was al eerder vrijgekomen. De vrijlating van de drie was onderdeel van een generaal pardon tijdens het boeddhistische nieuwjaar, waarbij ruim 23 duizend gevangenen werden vrijgelaten. Hoewel het goed nieuws is dat de Peacockers vrij zijn, probeert het leger sinds de coup van 1 februari 2021 Myanmar nog verder in zijn greep te krijgen. Duizenden demonstranten zijn opgepakt en er zijn meer dan zevenhonderd doden gevallen, maar de protesten, ook die van de Peacock Generation, blijven doorgaan.