Barrières
Tweeduizend jaar geleden begonnen de Chinezen met hún muur tegen de barbaren (zesduizend kilometer‚ net niet zichtbaar vanaf de maan). De Romeinen maakten een muur tussen Engeland en Schotland. Die is nu een toeristische trekpleister‚ net als de Berlijnse Muur en de Peace Line‚ die ooit in Noord-Ierse steden katholieken en protestanten uiteen moest houden.
Of een muur legitiem is‚ is nogal eens de vraag. In elk geval had het Internationaal Hof van Justitie een scherp oordeel over de barrière die Israël langs de Westelijke Jordaanoever heeft opgetrokken: acht meter hoge hekken‚ 650 kilometer lang‚ die volgens Israël Palestijnse terroristen buiten houdt.
Politiek zijn muren ook vaak omstreden. De VS hebben al duizend kilometer hek staan langs de grens met Mexico. Als het aan de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump ligt‚ wordt de hele grens afgesloten. Dat willen andere Amerikaanse politici niet – vanwege de menselijke drama’s‚ maar ook vanwege het profijt van al die arbeidskrachten uit het zuiden.
In Europa verrijzen nu steeds meer barrières die niet erg omstreden zijn‚ terwijl ze dat wel zouden móeten zijn. Met EU-geld bouwde Spanje zes meter hoge hekken aan de grens met Marokko. Ze werden het eerste symbool van Fort Europa. Turkije zette hekken neer tegen Syriërs‚ zoals onlangs in alle media te zien was‚ toen wanhopige vluchtelingen hun kinderen over het prikkeldraad in de armen van hulpverleners wierpen. Vier meter hoog is het hek waaraan Hongarije is begonnen‚ 175 kilometer langs de grens met Servië.
De beste muur is natuurlijk de zee. Dus kwamen er altijd relatief weinig vluchtelingen naar Engeland. Sommigen proberen het via de kanaaltunnel. Een Sudanees liep de volle 50‚5 kilometer vanaf Calais‚ tot hij bij Folkestone werd opgepakt. Het commentaar van de populaire Daily Mail: ‘We hebben Hitler buitengehouden. Waarom kunnen onze slappe leiders niet een paar duizend uitgeputte migranten stoppen?’
Maar waarom zouden leiders dat willen? Nog maar eens de cijfers. Volgens de UNHCR blijft 86 procent van alle vluchtelingen in arme landen steken‚ tien jaar geleden was dat nog 70 procent. Van de Syrische vluchtelingen blijft 95 procent in nabuurlanden. Groot-Brittannië nam 143 Syrische vluchtelingen op. Duitsland ontving honderdduizend vluchtelingen‚ Turkije en Libanon 1‚5 miljoen.
Nog meer muren‚ hekken en zeebarrières sluiten nóg meer buiten wat onwelgevallig is. Maar wat erger is: ze ontnemen ons het zicht op wat daarbuiten ligt. In de geschiedenis hebben muren de problemen hooguit opgeschort. Verholpen hebben ze niets.
