Arrestatie Oric als bliksemafleider

Mijn Bosnische vriend is razend. Hij is om zes uur opgestaan‚ heeft ontbeten met bier en sigaretten en een artikel geschreven met de kop ‘Wat zoekt de Zwitserse politie in de reet van Oric?’ Of die titel te aanstootgevend is‚ vraagt hij me. Ik vind het wel goed klinken.

De woede van mijn vriend‚ overlevende van de massamoord in Srebrenica in juli 1995‚ is gericht tegen de Zwitserse politie. Op 10 juni hield die‚ op verzoek van Servië‚ de Bosniër Naser Oric en de burgemeester van Srebrenica aan.

Oorlogsmisdrijven

Servië wil Oric berechten voor oorlogsmisdrijven die hij in 1992 tegen Servische burgers in de buurt van Srebrenica zou hebben gepleegd. Oric en de burgemeester werden in Zwitserland ontkleed en tot in hun ‘reet’ gevisiteerd. Ze waren op weg naar Genève op uitnodiging van de burgemeester van deze mensenrechtenstad. Oric moest in het Zwitserse grenscachot blijven‚ zijn reisgenoot mocht verder.

Naser Oric leidde het verzet van de Bosnische moslims in Srebrenica tegen de Serviërs. In Bosnië is hij een grote held. Volgens mijn razende vriend zou Oric na de val van Srebrenica in juli 1995 met niet meer dan honderd vrijwilligers het grote regiment Serviërs zodanig hebben aangepakt dat duizenden moslims naar veilig terrein konden ontkomen. De Servische aanklager zegt dat Oric’ mannen Servische dorpen rond Srebrenica plunderden plunderden‚ waarbij ook dodelijke slachtoffers zouden zijn gevallen. Oric werd ooit hiervoor aangeklaagd door het Joegoslavië-tribunaal‚ maar vrijgesproken.

Helikopter

Het meest intrigerende onderdeel van Oric’ oorlogsverleden is dat hij in het vroege voorjaar van 1995 – enkele maanden voor de Servische aanval – Srebrenica op gezag van de Bosnische legertop per helikopter verliet. Deze opmerkelijke actie heeft aanleiding gegeven tot menige samenzweringstheorie over veronderstelde afspraken tussen de strijdende partijen over het lot van Srebrenica.

Het is zomer en in Bosnië betekent dit dat de voorbereidingen van de herdenking van de genocide in Srebrenica in volle gang zijn. Een perfecte timing dus van Servië. Een conferentie in de Bosnische hoofdstad over vervolging van oorlogsmisdrijven‚ die ik bijwoon‚ wordt onderbroken voor een protestdemonstratie op het plein voor het Bosnische parlement. Een bezoek van de Servische president Nicolic aan Sarajevo‚ dat een paar dagen later zal plaatsvinden – en het eerste zou zijn sinds de oorlog – wordt door de Bosnische president afgezegd.

Zwakke poging

Met de arrestatie van Oric doet Servië een wel zeer zwakke poging de aandacht van de wereld af te leiden van zijn foute oorlogsverleden. Maar het is te laat. De resoluties die de genocide in Srebrenica herdenken en veroordelen liggen al klaar‚ bij de VN‚ het Europees Parlement en vele nationale parlementen. Het treurige resultaat van het arrestatiebevel is dat de Bosniërs razend zijn en het verzoeningsproces voor de zoveelste keer op slot zit.