‘De drang naar veiligheid lijkt excessief staatsgeweld te vergoelijken’

Op 24 februari 2018 overleed de 38-jarige Slowaakse ondernemer Jozef Chovanec in een politiecel in Charleroi. Beter is het te zeggen dat hij gedood werd door agenten, nadat Chovanec een paar keer met zijn hoofd tegen de deur van zijn cel had geslagen. De agenten betraden de cel, overmeesterden hem, trokken een deken over hem heen, een agent ging op hem zitten, een ander bracht onderwijl de Hitlergroet.

Chovanec was gearresteerd omdat hij op het vliegveld van Charleroi een verwarde indruk maakte toen hij aan boord wilde gaan van een vlucht naar Bratislava. Pas in augustus van dit jaar kwamen de beelden van dit politiegeweld naar buiten.

Psychose

Volgens de echtgenote van Chovanec, Henrieta Chovancová, stierf haar man ‘zoals George Floyd in Amerika’. Omdat het onderzoek naar de dood van haar man Chovancová te lang duurde, gaf ze een interview aan de Vlaamse krant Het laatste nieuws; die krant maakte ook als eerste de beelden openbaar.

Chovancová meent dat haar man die 24e februari 2018 een psychose had. Hij had geen strafblad, hij was, bleek uit een autopsie, niet onder invloed ‘van alcohol of drugs’.

Geschokt

De agenten die verantwoordelijk zijn voor de dood van Chovanec zijn nog in dienst. Wel is de tweede man van de federale politie in België, André Desenfants, nu ‘tijdelijk’ opzij gestapt. Hij verklaarde dat hij niet zou willen dat wat er die nacht in een cel in Charleroi is gebeurd ‘veralgemeend wordt naar de politie’. Ook beweerde hij dat hij geen agent kent die niet geschokt zou zijn door de beelden.

Zoals er structureel racisme bestaat, zo bestaat er ook structurele discriminatie van personen met een psychiatrische aandoening

Als dat zo is, dan is het de vraag waarom personele consequenties, en dan nog zeer gering, pas plaatsvonden toen de publieke opinie lucht kreeg van deze zaak. Te vrezen valt dat de zwijgcultuur bij de politie, waarover in Amerika naar aanleiding van politiegeweld tegen met name zwarte burgers vaak wordt gesproken, ook bij andere politiediensten bestaat, bijvoorbeeld in België.

Een verwarde man zoals Chovanec hoort niet in een cel. Daar gaat al veel mis. Zo’n man hoort op een plek waar medisch personeel hem kan verzorgen.

Verwarde personen

Ook in Nederland wordt de politie te vaak verantwoordelijk gemaakt voor omgang met zogenoemde verwarde personen. Dat is slecht voor de politie, die die taak niet op zich zou moeten nemen, en levensgevaarlijk voor de ‘verwarde persoon’.

Zoals er structureel racisme bestaat, zo bestaat er ook structurele discriminatie van personen met een psychiatrische aandoening. Die twee zullen elkaar dikwijls overlappen.

Dat burgers naar veiligheid streven is zeer begrijpelijk. Maar helaas is met dank aan politici én burgers een cultuur ontstaan waarbij de drang naar veiligheid excessief staatsgeweld vergoelijkt of doodzwijgt. Dat ‘tuig’ zou niet beter verdienen.

Ook daarom worden mensen die een arts nodig hebben doodgemarteld in een cel in Charleroi.