In Amnesty’s podcast Witness draait het om de zoektocht

De verhalen die Amnesty vertelt zijn vaak horrorverhalen, en niet die waarvoor je naar de bioscoop gaat. Hoe voorkom je dat mensen er zich van afkeren? ‘Iedereen houdt van een goede detective’, bewijst de podcast Witness.

Terwijl de meeste mensen de handen voor de ogen slaan bij het zien van de beelden van de Rohingya-vluchtelingenstroom in 2017, gaat Tirana Hassan juist dichter bij de televisie zitten. Wat is hier aan de hand? Wie zijn deze mensen die zich de grens over haasten, en waar vluchten ze voor? Tirana Hassan was directeur van het crisis response programme van Amnesty International en ze vertelt haar verhaal in de podcast Witness. Ze neemt de luisteraar mee als ze na het zien van de televisiebeelden op het eerste vliegtuig stapt en de crisis in Myanmar van dichtbij ziet. Het is nog erger dan ze dacht. ‘This is not a refugee crisis’, blijft ze herhalen. Uitzoeken wat het dan wel is, daarvoor is ze de halve wereld overgevlogen.

Geluid

Het verhaal van Hassan is een van de verhalen die centraal staan in de zesdelige podcastserie, waarin in iedere aflevering een andere onderzoeker van Amnesty aan het woord is over zijn of haar werk. Wie de podcast beluistert, bevindt zich binnen een paar minuten midden in de verwoeste stad Raqqa of in een geheime gevangenis in Syrië, waar ieder geluid dat de gevangenen maken wordt bestraft. Gruwelijkheden waarvan Hassan en haar collega’s getuigen zoeken.

Hun missie: verhalen verzamelen om erachter te komen wat er gebeurd is en wie daar verantwoordelijk voor is. Iedere aflevering draait om een zoektocht, en dat helpt om de verhalen voor de luisteraar draaglijk te houden, vertelt producer Cathy Fitzgerald vanuit haar appartement in Londen. ‘De verhalen die we vertellen zijn in essentie horrorverhalen, en niet van het soort waarvoor we naar de bioscoop gaan.’ Het gevaar met dit soort verhalen is dat mensen zich er het liefst van afkeren, zegt ze. ‘Maar iedereen houdt van een goede detective.’

The party

Zo bouwt Nicolette Waldman in aflevering 1 – met de wrange naam ‘The Party’ – de beruchte Syrische gevangenis Saydnaya na in haar kantoor in Engeland. Geheel op basis van de getuigenissen van ex-gevangenen maakt ze een minutieuze replica, inclusief sounddesign dat de angstaanjagende stilte in de gevangenis, waar niet gesproken of geschreeuwd mag worden, nabootst. De ogenschijnlijk gezellige titel slaat op het binnenbrengen van nieuwe gevangenen, wat door de bewakers ‘het welkomstfeest’ wordt genoemd en gepaard gaat met de gesmoorde kreten van de afranselingen.

Het is niet de eerste keer dat Amnesty zich waagt aan een podcast. Amnesty Nederland maakte eind 2019 de serie Het Keerpunt, over het moment dat iemand besluit een activist te worden. De sfeer in Het Keerpunt is een stuk lichter dan in Witness, maar ook hier maken de verhalen indruk. Zoals in de tweede aflevering, waarin Seán Binder wordt gearresteerd voor het helpen van vluchtelingen op Lesbos.

Fitzgerald, die normaal gesproken radiodocumentaires maakt voor de BBC, was onder de indruk van het Amnesty-team in Witness. ‘Ze zullen het niet leuk vinden dat ik dit zeg, maar het zijn stuk voor stuk ongelooflijk dappere mensen. Wanneer ik ellende zie op tv word ik verdrietig en zap ik weg. En zij gaan er naartoe.’

Witness from Amnesty International kun je beluisteren via een podcast-app of amnesty.org/witness