Ajuna Soerjadi: ‘Eindelijk wordt het gesprek over AI gevoerd’

Ajuna Soerjadi (23) richtte als student filosofie het Expertisecentrum Data-Ethiek op, over de impact van kunstmatige intelligentie (AI) op mensenrechten.

Strijdvaardig - Ajuna Soerjadi - Fotograaf Marwan Magroun
© Marwan Magroun

Discriminatie  

‘Veel mensen denken dat AI iets van de laatste twee jaar is door ChatGPT, maar ook Google Maps is AI. Het frustreert me dat AI wordt gezien als objectief. Zoals het idee dat algoritmes geen racistische gedachten kunnen hebben. Maar AI benadeelt mensen structureel. Zo herkent gezichtsherkenningssoftware een zwarte huidskleur minder goed.’  

Ethiek

‘Bij technische oplossingen missen vaak ethische inzichten. In de privacywetgeving staat bijvoorbeeld dat AI proportioneel moet zijn, maar wat is proportionaliteit? Met onderzoek, trainingen en workshops aan onder meer overheidsinstanties willen we bewustwording over de waarde van ethiek bij techniek creëren.’  

Onzichtbaar

‘Ik weet hoe discriminatie voelt. Vroeger hoorde ik bijvoorbeeld mensen tegen mijn moeder zeggen: ‘Wat heb jij een exotisch kindje!’ Op de middelbare school heb ik mij vaak anders gevoeld door opmerkingen die te maken hadden met mijn huidskleur. Als ik mensen daarop aansprak, wuifden zij dit weg door te zeggen dat het een grapje was. Dit laat zien hoe ongrijpbaar discriminatie is. Als je zegt dat je kleurenblind bent, erken je niet dat er in de samenleving structureel mensen benadeeld worden. Ik wil deze benadeelde mensen graag helpen.’

Meertalige chatbot  

‘Anderzijds kan AI sociale gelijkheid ook bevorderen, maar daar zijn politieke keuzes voor nodig. In plaats van de huidige focus op AI die fraude detecteert, kan AI ook ingezet worden om kwetsbare mensen te identificeren die niet om hulp durven te vragen. Zo heeft de Voedselbank Delft een proefproject met een meertalige chatbot waardoor de hulp toegankelijker is.’ 

In deze rubriek portretteert Fotograaf des Vaderlands Marwan Magroun bevlogen Nederlanders.