Aan de bak

Ja, het was leuk geweest als in de VS iemand anders had gewonnen. Als er niet zoveel nationalistische partijen de macht hadden. Als het kabinet het geweld na die wedstrijd in Amsterdam niet gekaapt had om… nouja.

Dus inderdaad: leuk is anders. En met alle klimaatellende en grote oorlogen zou je er moedeloos van kunnen worden. Maar: ‘Tijd voor actie!’, zei de Amerikaanse politiek commentator Rachel Maddow daags na de verkiezingen, in een speech die de briljante ‘When we lose, we accept’‑rede van Kamala Harris haast evenaarde. Monter schetst Maddow wat Amerikanen die zwaar teleurgesteld zijn in Trumps overwinning, te doen staat. Om haar vrij te parafraseren: als dit niet is wat je wilt – een kabinet dat onrechtmatige wetsvoorstellen doet in een land waarin burgers steeds meer tegenover elkaar staan, opgehitst door populistische politici – dan moet je meer dan ooit aan de bak. Voor je land, voor je medemens. Want de democratie en het rechtssysteem zijn niet opeens stuk. Er zijn nog steeds heel veel mensen die wel die eerlijke, gelijkwaardige democratische rechtsstaat willen, met sociale vangnetten.

Neem niet meteen het hele wereldleed op je. Houd het klein. Help één persoon. Doe wat kan. Maar doe iets. Want tegenover wanhoop staat niet alleen hoop, maar ook vertrouwen. Dat dingen veranderen. Dat mensen wel verbinding zoeken. Misschien kunnen we een voorbeeld nemen aan de deze zomer vrijgekomen Russische oppositiepoliticus Ilja Jasjin. Hij roept Russen in Europa op met hun familie en kennissen in Rusland te praten, om hen uit Poetins oorlogspropaganda te trekken. ‘Als 20- of 30 duizend mensen dat doen’, zegt hij, ‘kun je de publieke opinie veranderen.’ Maar het gaat niet vanzelf. Aan de bak.